Τι είναι η Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους/Νόμους;
Σήμερα υπάρχουν διάφοροι όροι, σε διάφορους κύκλους, για να εκφράσουν τη γενική λογική βάση για ένα πιο επιστημονικά προσανατολισμένο Κοινωνικό Σύστημα, όπως οι όροι “Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους” ή “Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Νόμους”. Eπειδή αυτοί οι όροι έχουν ιστορικές αναφορές και είναι κάπως αυθαίρετοι, θα χρησιμοποιήσουμε εδώ τον όρο “Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους και Νόμους” καθώς είναι πιο συγκεκριμένος. Μία Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους/Νόμους ορίζεται ως εξής: “Ένα προσαρμοστικό κοινωνικό-οικονομικό σύστημα το οποίο προέρχεται από τους νόμους της φύσης και εναρμονίζεται πλήρως με αυτούς”
Εν συντομία, η “Oικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους/Νόμους” είναι:
1) Ένα παγκόσμιο σύστημα στο οποίο οι πόροι του πλανήτη έχουν δηλωθεί σαν κοινή κληρονομιά όλων των ανθρώπων του κόσμου. Οι φυσικοί πόροι καταμετρούνται και εντοπίζονται συνεχόμενα σε παγόσμια κλίμακα ώστε να ξέρουμε τη φέρουσα δυνατότητα της γης και διανέμονται με βάση τις ανάγκες των ανθρώπων.
2) Ένα οικονομικό σύστημα στο οποίο όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες είναι διαθέσιμα σε όλους χωρίς τη χρήση χρήματος, ανταλλαγής ή οποιασδήποτε άλλης μορφής χρέους ή υποτέλειας. Το σύστημα αυτό στοχεύει στην εξοικονόμηση των πεπερασμένων φυσικών πόρων και όχι στην κατασπατάλησή τους.
3) Ένα ανθρωπιστικό σύστημα στο οποίο προτεραιότητα έχουν η κάλυψη των βασικών αναγκών της ανθρωπότητας και η ανθρώπινη ευημερία, όχι το κέρδος. Το δικαίωμα στη ζωή το έχουν όλοι οι άνθρωποι και όχι μόνο μερικοί.
4) Ένα προοδευτικό σύστημα που βασίζεται στη μηχανική αυτοματοποίηση και όχι στην ανθρώπινη εργασία, ελευθερώνοντας όλους τους ανθρώπους από ανούσιες, επαναλαμβανόμενες και επικίνδυνες εργασίες, επιτρέποντάς τους έτσι να ασχοληθούν με οτιδήποτε τους ενδιαφέρει και να μάθουν ό,τι θέλουν. Η γνώση δεν είναι προνόμιο λίγων αλλά δικαίωμα όλων.
5) Ένα σύστημα πρόσβασης και όχι ιδιοκτησίας. Η ιδιοκτησία κάνει τους ανθρώπους να θέλουν ένα προϊόν από οτιδήποτε χρειάζονται. Όσο δεν χρησιμοποιούν το εν λόγω προϊόν, αυτό μένει στην αχρησία (συνήθως στο σπίτι) ενώ μπορεί να υπάρχουν πάρα πολλοί που το χρειάζονται. Αυτό λειτουργεί αρνητικά, καθώς μειώνει τους φυσικούς πόρους, ενώ μπορούμε απλά να έχουμε κάτι μόνο όταν το χρησιμοποιούμε και τον υπόλοιπο χρόνο να το δίνουμε σε άλλους.
6) Ένα αναδυόμενο και όχι στατικό σύστημα. Οι νέες γνώσεις και τεχνολογίες οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν την ανθρώπινη υγεία και διαβίωση γενικότερα, θα εφαρμόζονται άμεσα χωρίς εμπόδια από τα “κατεστημένα” και τα ωφέλη τους θα παρέχονται σε όλους τους ανθρώπους.
7) ΄Ενα ανεπτυγμένο σύστημα που θα χρησιμοποιεί τις τελευταίες γνώσεις της τεχνολογίας και της επιστήμης ώστε τα αγαθά που παράγονται να έχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο, καθώς δεν συμφέρει την επιβίωσή μας η βραχυβιότητα των αγαθών και η σπατάληση των φυσικών πόρων.
8) Ένα σύστημα συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού. Ο ανταγωνισμός οδηγεί στην εκμετάλλευση των συνανθρώπων με σκοπό το ατομικό κέρδος, το οποίο συχνά παραμερίζει το συλλογικό συμφέρον. Το άγχος του ανταγωνισμού οδηγεί, αποδεδειγμένα, σε ύφεση της δημόσιας υγείας.
9) Ένα σύστημα αφθονίας και όχι έλλειψης. Το παρόν οικονομικό σύστημα καθώς και η ίδια η ύπαρξη του χρήματος βασίζονται στην έλλειψη. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα μόνο οι άνθρωποι που μπορούν να εξασφαλίσουν κάποια δουλειά έχουν δικαίωμα στη ζωή. Ο κύριος λόγος που οι άνθρωποι κυνηγούν το χρήμα και διαπράττουν εγκλήματα (το 95% από αυτά οφείλεται στο χρήμα) είναι ότι έχουν ανάγκη από τα αγαθά που μπορούν να αγοράσουν και όχι από το ίδιο το χρήμα. Επομένως, εφόσον η τεχνολογία μπορεί να παρέχει αφθονία, φαίνεται λογικό για το ανθρώπινο είδος να δώσουμε σε όλους τους ανθρώπους ό,τι χρειάζονται για να ζήσουν.
Τι σας οδήγησε σ’ αυτό το κοινωνικό μοντέλο;
Συνολικά, ο τρόπος σκέψης που οδηγεί σ’ αυτό το κοινωνικό μοντέλο είναι ότι με τη χρήση κοινωνικά στοχευμένης έρευνας και δοκιμασμένων αντιλήψεων στην επιστήμη και την τεχνολογία, είμαστε πλέον σε θέση να καταλήξουμε λογικά σε κοινωνικές προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο αποτελεσματικές στην ικανοποίηση των βασικών αναγκών όλου του ανθρώπινου πληθυσμού. Χάρη στη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας είμαστε πλέον σε θέση να αυξήσουμε δραματικά τη δημόσια υγεία, να βελτιώσουμε τη διατήρηση του πλανήτη μας και να μειώσουμε επίσης ή να εξαλείψουμε πολλά κοινά κοινωνικά προβλήματα που υφίστανται σήμερα, τα οποία δυστυχώς θεωρούνται αμετάβλητα από πολλούς λόγω της επιμονής που έχουν στο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν.
Παραδείγματα Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού της Επιστήμης
Από την αυγή της επιστημονικής αναγνώρισης, η λογική της ανθρωπιστικής χρήσης της επιστήμης και της τεχνολογίας δεν είναι κάτι καινούριο και μάλιστα υπάρχουν διάφορα ξεχωριστά άτομα και οργανισμοί, στο παρελθόν και στο παρόν, οι οποίοι υποστήριζαν και υποστηρίζουν έναν τέτοιο επιστημονικό επαναπροσανατολισμό της κοινωνίας, σε κάποιο επίπεδο. Κάποια παραδείγματα είναι τα εξής: Technocracy Inc., R. Buckminster Fuller, Thorstein Veblen, Jacque Fresco, Carl Sagan, H.G Wells, The Singularity Institute. Ομοίως, πολλές τέτοιες μορφές έχουν εργαστεί για να δημιουργήσουν προηγμένες τεχνολογικές εφαρμογές, προσπαθώντας να εφαρμόσουν τις δυνατότητες της εκάστοτε εποχής σ’ αυτόν τον τρόπο σκέψης ώστε να επιφέρουν την ανάπτυξη της κοινωικής αποτελεσματικότητας και της επίλυσης των προβλημάτων. Σχετικά παραδείγματα είναι τα “City Systems” του Jacque Fresco ή το “Dymaxion House” του Buckminster Fuller.
Παροδικότητα των Τεχνολογικών Εφαρμογών – Μονιμότητα του Τρόπου Σκέψης
Παρότι αυτές οι εφαρμογές της μηχανικής είναι προφανώς πολύ σημαντικές, είναι επίσης ζωτικής σημασίας το να θυμόμαστε ότι όλες οι συγκεκριμένες τεχνολογικές εφαρμογές μπορεί να είναι παροδικές, αν αναλογιστούμε την εξέλιξη των όλο και νέων επιστημονικών γνώσεων και των αναδυόμενων τεχνολογικών εφαρμογών. Αυτό το στοιχείο κάνει όλες τις τωρινές εφαρμογές της τεχνολογίας ξεπερασμένες με την πάροδο του χρόνου. Ως εκ τούτου, αυτό που μπορεί να απομείνει είναι μόνο ένας τρόπος σκέψης ο οποίος αφορά τις βαθύτερες επιστημονικές αρχές. To κίνημα Zeitgeist επομένως είναι πιστό σε αυτόν τον τρόπο σκέψης και όχι σε ανθρώπους ή ιδρύματα ή παροδικά τεχνολογικά επιτεύγματα. Αντί να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο άτομο ή ένα συγκεκριμένο σχέδιο, το TZM ακολουθεί αυτή την αυτο-παραγώμενη βασική αρχή και λειτουργεί, συνεπώς, με έναν μη-συγκεντρωτικό, ολογραφικό τρόπο, ενώ αυτός ο τρόπος σκέψης λειτουργεί ως η βάση για τις δράσεις και τις επιρροές του κινήματος.
Σημείωση: Ο όρος «Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους» (Resource-Based Economy) έγινε γνωστός από τον μηχανικό Jacque Fresco και τον οργανισμό που διευθύνει, το The Venus Project (TVP). Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, μπορείτε να διαβάσετε την ιστοσελίδα του Venus Project ή της Πανγαίας, του αντιπρόσωπου του TVP στην Ελλάδα.